Alles wat je moet weten over bijziendheid

Hoe vaak komt bijziendheid voor bij kinderen?

Bijziendheid is een relatief veelvoorkomende aandoening bij kinderen en volwassenen en neemt wereldwijd toe. Er zijn verschillende redenen voor deze ontwikkeling. Naar schatting vijf miljard mensen, oftewel de helft van de wereldbevolking, zouden in 2050 bijziend kunnen zijn. ¹

Hoe kun je als ouder bijziendheid herkennen?

Er zijn een paar signalen die erop wijzen dat je kind misschien bijziend is.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie kan te dicht bij de televisie zitten of een boek te dichtbij houden een teken zijn dat een kind bijziendheid ontwikkelt.²

Een oogarts of opticien kan je zekerheid bieden. Het is dan ook verstandig om zo snel mogelijk een oogmeting te laten doen als je vermoedt dat je kind misschien bijziend is.

Een kind met bijziendheid kan:

• Wazig zien als het iets van veraf probeert te bekijken

• Gauw last hebben van vermoeide ogen

• Met de ogen knijpen

• Vaak hoofdpijn hebben door al dat turen en knijpen

• Dingen heel dicht bij het gezicht houden

• Heel vaak knipperen

• Snel moe zijn en moeite hebben om zich te concentreren

• Onhandig zijn en dingen omstoten of struikelen

• In de ogen wrijven

Kinderen die bijziend zijn hebben vaak zelf niet door dat hun zicht minder goed is. Ze weten gewoon niet beter. Daarom is het echt belangrijk om een oogmeting te laten doen. Zo kun je bijziendheid vroeg ontdekken en ervoor zorgen dat je kind de beste behandeling krijgt.

Zijn er factoren die bijziendheid verergeren?

Er bestaat geen geneesmiddel tegen bijziendheid, maar er zijn wél dingen die je kunt doen om de ogen van je kind gezond te houden.

Juist in onze tijd is het belangrijk om kinderen grenzen te stellen waar het gaat om dingen die vermoeiend zijn voor hun ogen.

• Beperk schermtijd

• Laat regelmatig pauzes nemen zodat de oogspieren even kunnen ontspannen

• Laat je kind niet lezen of spelen bij slecht licht

• Maar laat hem of haar juist wél lekker vaak buiten spelen (en vergeet de zonnebril niet)

• Zorg voor een beschermende bril bij sporten of hobby's

• Laat regelmatig een oogmeting doen

Zijn er activiteiten die in verband worden gebracht met het ontstaan van bijziendheid, zoals schermgebruik, lezen of slecht slapen?

Ja, absoluut. Wat je kind doet en hoe vaak het bepaalde dingen doet, kan invloed hebben op het ontstaan en de ontwikkeling van bijziendheid. Volgens onderzoek zijn dit de grootste boosdoeners:

• Te weinig buiten zijn: Kinderen die weinig buiten spelen, hebben meer kans om bijziend te worden.

• Slechte verlichting: Een omgeving met weinig licht kan bijziendheid verergeren.

• Veel dichtbij kijken: Ook lang op een scherm turen of lezen kan bijziendheid versterken.

• Woonomgeving en woningtype: In stedelijke gebieden met een hoge bevolkingsdichtheid komt bijziendheid vaker voor.

• Slaapgebrek: Het verband tussen slaap en bijziendheid wordt nog onderzocht, maar goed slapen is sowieso altijd een goed idee.

Kan bijziendheid later voor andere oogproblemen zorgen?

Kinderen met een hoge graad van bijziendheid hebben later in hun leven een grotere kans op oogaandoeningen zoals staar, glaucoom, maculadegeneratie en netvliesloslating.

Bijna alle vormen van bijziendheid zijn goed te corrigeren met een bril, contactlenzen of – op volwassen leeftijd – een ooglasercorrectie.
Maar in sommige gevallen is er sprake van pathologische myopie. Dit is een ernstige vorm van bijziendheid waarbij de oogbol sterk verlengd is en er degeneratieve veranderingen optreden aan de achterkant van het oog.

Pathologische myopie kan leiden tot blijvende schade aan het gezichtsvermogen, die niet meer te corrigeren is met een bril of lenzen. Het verhoogt het risico op ernstigere oogproblemen, zoals.

• Staar (cataract)

• Glaucoom

• Opticusneuropathie (schade aan de oogzenuw)

• Neovascularisatie (abnormale bloedvatgroei)

• Netvliesloslating

Vroege opsporing en goede begeleiding zijn essentieel. Door het vroegtijdig vaststellen van bijziendheid (myopie) kan de toename ervan worden geremd – en daarmee verklein je de kans op ernstige oogafwijkingen op latere leeftijd aanzienlijk.

Wat kun je als ouder doen voor een kind met bijziendheid?

Als ouder is het allerbelangrijkste dat je je kind ondersteunt in het volgen van het behandelplan.

In de praktijk betekent dit vaak: je kind helpen om elke dag de voorgeschreven bril of contactlenzen te dragen.

Afhankelijk van de leeftijd van je kind kan het op een gegeven moment ook zinvol zijn om hem of haar te leren zelf de lenzen in en uit te doen. Daarvoor is wel een bepaalde leeftijd en mate van zelfstandigheid nodig.

De opticien kan samen met jullie inschatten wanneer je kind hier klaar voor is – en tips geven om je kind te helpen om er op een veilige en zelfstandige manier mee om te leren gaan.

Naar welke specialist moet ik om bijziendheid aan te pakken?

De belangrijkste specialist is de opticien.

De opticien is een heel belangrijke schakel in het proces rondom oogmetingen bij kinderen. Bij jonge kinderen (onder 10 jaar) voert de opticien niet zelf de oogmeting uit, maar weet wél precies welk advies nodig is en hoe het vervolgtraject eruitziet. De opticien kan je dus goed informeren en doorverwijzen naar de juiste specialist.

Naast de opticien zijn er nog drie andere oogzorgspecialisten die je tegen kunt komen:

Orthoptist – Gespecialiseerd in oogmetingen bij jonge kinderen. De orthoptist onderzoekt hoe de ogen samenwerken en behandelt bijvoorbeeld scheelzien of een lui oog (amblyopie). Werkt meestal in een ziekenhuis of oogkliniek.

Optometrist – onderzoekt de gezondheid van de ogen en meet de oogsterkte, vanaf 8 jaar en kan eventueel diagnositsche oogdruppels gebruiken.

Oogarts – een medisch specialist die zich bezighoudt met de behandeling van oogziekten en operaties. Wordt vaak ingeschakeld bij complexe of ernstige oogafwijkingen. Alle kinderen die voor het eerst bij de orthoptist komen worden ook even onderzocht door een oogarts.