Wat ouders moeten weten over bijziendheid

Wat is bijziendheid?

Bijziendheid, ook wel myopie genoemd, is een veelvoorkomende oogafwijking waarbij verre objecten wazig lijken, terwijl dingen dichtbij juist scherp zijn.

Een kind met bijziendheid kan prima een boek lezen, maar dingen op afstand, zoals het bord in de klas of de tv, zien er wazig uit. Dit is precies het tegenovergestelde van verziendheid (hypermetropie), waarbij verre objecten scherp zijn, maar dingen dichtbij juist moeilijk te zien.

Bijziendheid bij kinderen kan gecorrigeerd worden met een bril of contactlenzen, maar gaat niet vanzelf weg. Het ontwikkelt zich meestal in de kindertijd en kan erger worden totdat het oog stopt met groeien. Gewoonlijk rond de late tienerjaren of vroeg in de twintig.

Bijziendheid komt relatief vaak voor bij zowel kinderen als volwassenen, en wereldwijd neemt het steeds meer toe. Daar zijn verschillende oorzaken voor. Naar schatting zullen tegen 2050 ongeveer vijf miljard mensen, ofwel de helft van de wereldbevolking, bijziend zijn.

Wat zijn de belangrijkste tekenen dat je kind misschien bijziend is?

Een bijziend kind kan bijvoorbeeld:

• Dingen op afstand moeilijk zien

• Snel last hebben van vermoeide ogen

• Knijpen met de ogen

• Vaak hoofdpijn hebben (door het turen en knijpen)

• Voorwerpen dicht bij het gezicht houden

• Overmatig knipperen

• Gauw moe zijn en problemen hebben met concentreren

• Een onhandige indruk maken

• In de ogen wrijven

Als je kind klaagt over wazig zien, hoofdpijn, vermoeide ogen of zich vaak moe of ongeconcentreerd voelen, kan dit dus wijzen op bijziendheid.

Realiseer je ook dat kinderen zich vaak goed aanpassen aan hun situatie. Zelfs als er iets mis is met hun zicht klagen ze daar misschien niet over, of ze hebben het zelf niet eens door.

Als je je ook maar een beetje zorgen maakt over bijziendheid, is de beste stap om een oogmeting voor je kind te boeken.

Kinderen kunnen op elke leeftijd worden getest, zelfs als ze nog niet kunnen praten.

Wat weten we over de oorzaak van bijziendheid bij kinderen?

Daar is nog niet echt een duidelijk antwoord op, maar er zijn wel een aantal factoren waarvan we vermoeden dat ze een rol spelen.

Om te beginnen erfelijkheid. Als een of beide ouders bijziend zijn, is de kans groter dat hun kinderen dat ook worden.¹

De andere grote categorie noemen we 'omgevingsfactoren'. De twee belangrijkste boosdoeners zijn te weinig tijd buiten doorbrengen en te veel dichtbij dingen doen, zoals lezen of naar een beeldscherm turen.

Te weinig naar buiten gaan

Uit onderzoek blijkt dat kinderen die meer tijd buiten doorbrengen minder kans lopen om bijziend te worden. Minstens twee uur per dag buiten spelen zou het minimum moeten zijn. Blootstelling aan natuurlijk licht lijkt de ontwikkeling van bijziendheid namelijk te vertragen, waardoor de aandoening op volwassen leeftijd minder ernstig zal zijn. Al kan bijziendheid nooit helemaal worden voorkomen.

Het is bekend dat kinderen in Europa, die relatief veel buiten zijn, minder vaak bijziend zijn dan kinderen in bepaalde Aziatische landen, waar meer tijd binnenshuis wordt doorgebracht.

Wat is de beste behandeling voor bijziendheid?

De meest voorkomende behandelingen voor bijziendheid bij kinderen zijn een bril of contactlenzen.

Aan de hand van de oogmeting bepaalt de opticien welke sterkte de bijziendheid van je kind het best corrigeert.

Het dragen van een bril of contactlenzen zal de bijziendheid onder controle houden. Ze verbeteren het zicht van uw kind.

Ook een paar goede gewoontes kunnen helpen om bijziendheid bij kinderen te vertragen:

• Meer tijd buiten doorbrengen

• Regelmatig pauzes nemen van het scherm

• Zorgen voor goede verlichting bij lezen of andere dichtbij activiteiten

Een handig hulpmiddel is de 20:20‑regel. Die houdt in dat je elke 20 minuten even een pauze neemt om 20 seconden naar iets in de verte te kijken. Dit helpt de oogspieren te ontspannen en kan een positief effect hebben op de ontwikkeling van bijziendheid.

Voor volwassenen met bijziendheid zijn er ook nog mogelijkheden als een laseroperatie of lensextractie, maar deze behandelingen zijn niet geschikt voor kinderen.

Wat zijn de eerste stappen als je ontdekt dat je kind bijziend is?

Vermoed je dat je kind bijziend is? Dan is de eerste stap een oogmeting boeken bij een opticien.

Een opticien is een oogspecialist die de meeste oogafwijkingen kan vaststellen en de beste oplossing kan vinden voor jouw kind. Bij Specsavers bijvoorbeeld, voert een opticien een meting uit. Samen met jou en je kind bespreekt hij vervolgens het behandelplan en stelt een bril of lenzen voor. Ook plant hij meteen de noodzakelijke vervolgafspraken in.

Daarnaast kan de opticien je adviseren hoe je jouw kind het best kunt ondersteunen en hoe je de situatie kunt bespreken met leraren, begeleiders, vrienden en familie.